Laktoz intoleransı, süt ve türevlerinde bulunan şeker olan laktoz bir disakarittir, yani iki basit şekerden oluşan bir şeker: Galaktoz ve glikoz
Laktoz, ince bağırsakta vücut tarafından düzgün bir şekilde sindirilmesi için laktaz enzimi tarafından iki ana bileşenine ayrılır.
Laktaz enzimi eksik veya yetersiz ise laktoz ayrıştırılamaz ve dolayısıyla vücut onu sindiremez. Bu nedenle, laktaz enziminin yetersizliğinin ciddiyetine bağlı olan çok sayıda laktoz intoleransı vardır.
Laktoz intoleransı, Türklerin yaklaşık %50'sini etkileyen bir durumdur, vücudun süt ve türevlerinde bulunan şekeri tam olarak sindirememesinden oluşur ve laktaz enziminin yetersiz varlığından kaynaklanır. Genetik kökenli olabilir ve bu nedenle çocukluk kadar erken ortaya çıkabilir veya yetişkinlikte kendini gösterir. Tehlikeli bir hastalık değildir, ancak karın ağrısı, şişkinlik, şişkinlik, ishal ve kabızlık gibi rahatsız edici semptomlarla ilişkilidir ve bu semptomlar ancak diyete verilen laktozu sınırlandırarak önlenebilir.
Laktoz İntoleransının Nedenleri Nelerdir?
Laktoz intoleransının farklılık gösterdiği bilinen üç form vardır:
□ Birincil genetik laktoz intoleransı
□ Geçici laktoz intoleransı
□ Konjenital laktoz intoleransı
Aslında laktoz intoleransı, çocukluk döneminde laktaz seviyeleri doğal olarak düştüğü için büyümenin normal bir sonucu olabilir. Bu durumda birincil laktoz intoleransından bahsediyoruz ve bu kişinin DNA'sı tarafından belirlenen bir durumdur. Bir mutasyon nedeniyle, laktaz enziminin büyük miktarlarda üretilmesini sağlayan kısım hastanın genetik kodunda pek bulunmaz. Bu durumda ömür boyu süren laktoz intoleransının tedavisi yoktur.
Geçici laktoz intoleransı, bir hastalıktan (glütensiz diyetle kontrol edilemeyen çölyak hastalığı, gastroenterit veya inflamatuar bağırsak hastalığı gibi), ameliyattan veya bağırsak travmasından sonra laktazın azalmasından kaynaklanır. Bu geçici bir sorundur. Aslında, laktozdan bir "detoks" yaparak normale dönülebilir.
Son olarak, laktoza karşı doğuştan bir intolerans vardır. Bu, sütün sindirimini tamamen engelleyen ve sütten kesmeden önce bile laktazın tamamen yok olmasına neden olan bir mutasyon nedeniyle daha nadir görülen bir durumdur.
Laktoz İntoleransı Belirtileri Nelerdir?
Laktoz intoleransının semptom ve belirtileri, genellikle laktoz içeren yiyecekleri yedikten ve içtikten 30 dakika ila iki saat sonra başlar. Yaygın belirti ve semptomlar şunları içerir:
İshal
Mide bulantısı ve bazen kusma
Karın krampları
Şişkinlik
Gaz
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Süt ürünlerini tükettikten sonra sık sık laktoz intoleransı belirtileri yaşıyorsanız, özellikle de yeterli kalsiyum alma konusunda endişeleriniz varsa, doktorunuzdan randevu almalısınız.
Risk faktörleri
Sizi veya çocuğunuzu laktoz intoleransına daha yatkın hale getirebilecek faktörler şunlardır:
■ Artan yaş
Laktoz intoleransı genellikle yetişkinlikte ortaya çıkar. Durum bebeklerde ve küçük çocuklarda nadiren ortaya çıkar.
■ Etnik köken
Laktoz intoleransı, Asya, Afrika, Hispanik ve Amerikan Kızılderili kökenli insanlarda en yaygın olanıdır.
■ Erken doğum
Prematüre doğan bebeklerde düşük laktaz seviyeleri olabilir çünkü ince bağırsak üçüncü trimesterin sonlarına kadar laktaz üreten hücreler geliştirmez. İnce bağırsağı etkileyen hastalıklar.
Laktoz intoleransına neden olabilecek ince bağırsak sorunları arasında çölyak hastalığı, aşırı bakteri üremesi ve Crohn hastalığı yer alır.
■ Bazı kanser tedavileri
Mide kanseri için radyasyon tedavisi gördüyseniz veya kemoterapiden kaynaklanan bağırsak komplikasyonlarınız varsa, laktoz intoleransı geliştirme riskiniz artacaktır.
Neler Tüketilmelidir?
Laktoz intoleransı temel olarak tüm laktoz kaynaklarının diyetten çıkarılmasıyla tedavi edilir, bazı durumlarda sadece geçici olarak laktoz diyeti yapılır. Ömür boyu tüm süt türevlerinden vazgeçmeniz gerektiği anlamına gelmez. Aslında, eskitilmiş peynirler (grana, parmesan, eski kaşar gibi) peynirin eskitme işlemi laktoz varlığını önemli ölçüde azalttığından tüketilmesinde sıkıntı olmaz.
Öte yandan inek, keçi ve diğer hayvan sütlerinden, taze peynirlerden ve tüm süt bazlı ürünlerden (dondurma, tereyağı, kremalar, ekmek, unlu mamuller, çikolata) uzak durmak gerekir. Alternatif olarak, laktoz içermeyen sütleri ve süt ürünlerini tüketebilirsiniz.
Son olarak, laktozun sıklıkla bir katkı maddesi olarak kullanıldığı ve bazı ilaçlarda olduğu gibi sosislerde, söğüşlerde, pürelerde, soslarda, bulyonlarda ve konservelerde bulunabileceği unutulmamalıdır.
Laktaz eksikliği varlığında bile süt ürünleri veya türevlerini almak istiyorsanız yemekten önce laktaz içeren enzimler almanız faydalı olabilir.
Laktoz İntoleransı Nasıl Geçer?
Laktoz intoleransı semptomlarını en aza indirmek isterseniz diyetinizi değiştirmenin yollarını paylaştık, lütfen okumaya devam edin.
Daha küçük porsiyon süt ürünlerini seçmek
Bir seferde 118 mililitreye kadar küçük porsiyonlarda süt yudumlayın. Porsiyon ne kadar küçük olursa, gastrointestinal sorunlara neden olma olasılığı o kadar az olur.
Diğer yiyeceklerle birlikte süt için
Bu, sindirim sürecini yavaşlatarak laktoz intoleransı semptomlarını azaltabilir.
Çeşitli süt ürünleri ile deneyin
Tüm süt ürünlerinde aynı miktarda laktoz yoktur. Bazı ürünler z miktarda laktoz içerir ve genellikle semptomlara neden olmaz. Dondurma ve süt en fazla laktozu içerir, ancak dondurmadaki yüksek yağ içeriği onu semptomlar olmadan yemenize izin verebilir. Yoğurt gibi kültürlü süt ürünlerini tolere edebilirsiniz çünkü kültürleme işleminde kullanılan bakteriler doğal olarak laktozu parçalayan enzimi üretirler.
Laktozu azaltılmış veya laktoz içermeyen ürünler satın almak
Bu ürünleri çoğu süpermarkette süt ürünleri bölümünde bulabilirsiniz.
Laktaz enzim tabletleri veya damlaları kullanma
Laktaz enzimi, laktaz içeren reçetesiz satılan tabletler veya damlalar, süt ürünlerini sindirmenize yardımcı olabilir.
Laktoz İntoleransı Olan Biri Süt İçerse Ne Olur?
Belirli bir hastalığa kadar izlenebilecek bir nedeni olmayan tekrarlayan rahatsızlıklardan muzdarip olduğunuzda, hemen bir gıda intoleransı olduğunuzu düşünürsünüz.
Sıklıkla baş ağrısı, mide bulantısı, mide ağrısı uykusuzluk, yorgunluk veya görünürde sebepsiz kusma veya ishal olabilir. Bu belirtiler kişinin hayatını olumsuz etkilemeye başladığında, rahatsızlık olup olmadığını ve varsa onu tetikleyen gıdanın ne olduğunu ortaya çıkarabilecek tıbbi kontrollere ve testlere başvurulması önerilir.
Laktoz intoleransı , dünya popülasyonunda en yaygın ve en hızlı büyüyen gıda intoleranslarından biridir ve süt ve süt ürünlerinde bulunan laktozun malabsorpsiyonuna bağlı olarak gastrointestinal bozuklukların varlığı ile karakterize edilir.
Laktoz intoleransı olan kişiler sütteki şekeri (laktozu) tam olarak sindiremezler. Sonuç olarak, süt ürünleri yedikten veya içtikten sonra ishal, gaz ve şişkinlik yaşarlar. Laktoz emilim bozukluğu olarak da adlandırılan durum çok önemli bir durum değildir ancak semptomları biraz da olsa rahatsız edici olabilir.
Laktoz İntoleransınız Olup Olmadığını Nasıl Öğrenebilirsiniz?
Sütü iyi sindiremiyorsanız ve laktoz intoleransınız olduğunu düşünüyorsanız, iki hafta boyunca laktoz kaynağı olan süt ürünlerinden uzak durmayı deneyin.
Süt ve süt ürünleri;
Laktoz içeren süt veya süt ürünlerinden yapılan tüm gıda maddeleri;
Süt veya krema içeren çorbalar
Panelenmiş veya krema ile servis edilen et ve balık ürünleri
Şarküteri ürünleri ve laktoz içeren katkı maddeleri içeren diğer işlenmiş ürünler
Süt içeren omlet ve sufle
Sütlü içecekler, dondurma, hazır sütlü kahvaltı
Süt, krep, waffle ile yapılan ekmek;
Süt veya süt kuru maddeleri (örneğin karamel) içeren şekerlemeler vb.
☆ Semptomlar düzelirse, laktoz intoleransı olmanız muhtemeldir.